در صورتى که جنب بر اثر عدم امکان رسیدن به حمام، چند روزى جنابتش استمرار داشته باشد، اگر بعد از نمازى که با تیمم بدل از غسل خوانده است، حدث اصغرى از او سر بزند، آیا براى نماز بعدى باید دوباره تیمم بدل از غسل نماید؟ یا آنکه همان تیمم اول از جهت جنابت کفایت مىکند، و براى نمازهاى بعدى از جهت حدث اصغر وضو یا تیمم واجب است؟
آیت الله خامنه ای : شخص جنب پس از آن که به‌طور صحیح تیمم بدل از غسل جنابت کرد، اگر حدث اصغر از او سر بزند، تا زمانى که عذرِ شرعىِ مجوّز تیمم برطرف نشده است، بنا بر احتیاط واجب باید براى اعمال مشروط به طهارت، تیمم بدل از غسل نماید و وضو هم بگیرد و اگر معذور از وضو باشد باید تیمم دیگرى بدل از آن نماید
آیت الله وحید خراسانی : کسی که جنب شده واجب است غسل جنابت انجام دهد و نبودن حمام مجوز ترک غسل نیست فقط در مواردی می توان به جای غسل تیمم کرد که تفصیل آن خواهد آمد و در بقیه موارد واجب است غسل انجام شود.
اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند و بعد کارى که وضو را باطل مى کند براى او پیش آید ، چنانچه براى نمازهاى بعد نتواند غسل کند ، باید بدل از غسل تیمّم نماید ، و احتیاط مستحبّ آن است که وضو نیز بگیرد ، و همچنین است حکم تیمّم بدل از غسل حدث اکبر غیر از جنابت ـ مانند حیض و نفاس و مسّ میّت ـ بجز این که وضو هم باید بگیرد.
اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند ، لازم نیست براى نماز وضو بگیرد ، ولى اگر بدل از غسلهاى دیگر تیمّم کند ، باید وضو بگیرد ، و اگر نتواند وضو بگیرد ، باید تیمّم دیگرى هم بدل از وضو بنماید.
در هفت مورد به جاى وضو و غسل باید تیمّم کرد:
اوّل از موارد تیمّم
(اوّل) آن که تهیّه آب به قدر وضو یا غسل ممکن نباشد.
اگر انسان در آبادى باشد ، باید براى تهیّه آب وضو و غسل به قدرى جستجو کند که از پیدا شدن آن ناامید شود ، و اگر در بیابان باشد در زمینى که پست و بلند است به اندازه پرتاب یک تیر که در زمان قدیم با کمان پرتاب مى کردند ، و در زمین هموار به اندازه پرتاپ دو تیر جستجو کند ، و بنابر احتیاط واجب جستجو در تمام دایره اى باشد که مرکزش مبدأ طلب و شعاعش به اندازه پرتاب تیر باشد.
اگر بعضى از اطراف هموار و بعضى دیگر پست و بلند باشد در طرف هموار به اندازه پرتاب دو تیر و در طرفى که پست و بلند است به اندازه پرتاب یک تیر به نحو مذکور در مسأله قبل جستجو کند.
ـ در هر طرفى که یقین یا حجّت شرعیّه دارد آب نیست ، در آن طرف جستجو لازم نیست.
ـ کسى که وقت نماز او تنگ نیست و براى تهیّه آب وقت دارد ، اگر یقین یا حجّت شرعیّه دارد در محلّى دورتر از مقدارى که باید جستجو کند آب هست ، در صورتى که حرج و ضرر نیست باید براى تهیّه آب برود ، و اگر گمان دارد آب هست هر چند گمان او قوى باشد ، تا به حدّ اطمینان نرسیده رفتن لازم نیست ولى احوط است.
ـ لازم نیست خود انسان در جستجوى آب برود ، بلکه مى تواند کسى را که به گفته او اطمینان دارد بفرستد ، و همچنین اگر آن شخص ثقه باشد و ظنّ بر خلاف قول او نباشد ، اگر چه از گفته او اطمینان پیدا نشود ، و در هر دو صورت رفتن یک نفر از طرف چند نفر کفایت مى کند.
ـ اگر احتمال دهد که داخل بار سفر خود ، یا در منزل ، یا در قافله آب هست ، باید به قدرى جستجو نماید که به نبودن آب یقین یا اطمینان پیدا کند و یا از پیدا کردن آن ناامید شود.
ـ اگر پیش از وقت نماز جستجو نماید و آب پیدا نکند ، و تا وقت نماز همان جا بماند ، چنانچه احتمال دهد که در آن محلّ آبى پیدا شده ، احتیاط واجب آن است که به جستجوى قبل از وقت نماز اکتفا نکند ، مگر این که نزد یک دخول وقت باشد که درک فضیلت اوّل وقت بشود.
ـ اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند و تا وقت نماز دیگر در همانجا بماند ، چنانچه احتمال دهد که در آن محلّ آبى پیدا شده احتیاط واجب آن است که دوباره در جستجوى آب برود.
ـ اگر وقت نماز تنگ باشد یا از دزد و درنده بر جان خود یا مالى که مورد اعتنا بحسب حال اوست بترسد یا جستجوى آب به قدرى سخت باشد که تحمّل آن حرجى باشد ، جستجو لازم نیست.
ـ اگر در جستجوى آب نرود تا وقت نماز تنگ شود ، معصیت کرده ولى نمازش با تیمّم صحیح است ، هر چند بعد بفهمد که اگر جستجو مى کرد آب پیدا مى شد ، و بنابر احتیاط مستحبّ قضاى نماز را هم به جا آورد.
ـ کسى که یقین دارد آب پیدا نمى کند ، چنانچه دنبال آب نرود و با تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که اگر جستجو مى کرد آب پیدا مى شد ، چنانچه وقت باقى باشد باید وضو گرفته و نماز را دوباره بخواند.
ـ اگر بعد از جستجو آب پیدا نکند و با تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد در جایى که جستجو کرده آب بوده ، در صورتى که وقت باقى باشد ، باید وضو گرفته و نماز را دوباره به جا آورد ، و در غیر این صورت نماز او صحیح است.
ـ کسى که یقین دارد وقت نماز تنگ است ، اگر بدون جستجو با تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز و پیش از گذشتن وقت بفهمد که براى جستجو وقت داشته ، باید نماز را اعاده نماید ، و اگر بعد از وقت بفهمد قضا لازم نیست.
ـ اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضو داشته باشد ، و بداند یا حجّت شرعیّه اى ـ مانند اطمینان و غیر آن ـ داشته باشد که اگر وضوى خود را باطل کند تهیّه آب براى او ممکن نیست یا نمى تواند وضو بگیرد ، چنانچه بتواند وضوى خود را نگه دارد و برایش حرج و ضرر نباشد ،نباید آن را باطل نماید ، ولى مى تواند با عیال خود نزدیکى کند اگر چه بداند که از غسل متمکّن نخواهد شد.
ـ اگر پیش از وقت نماز وضو داشته باشد و بداند یا حجّت شرعیّه اى داشته باشد که اگر وضوى خود را باطل کند تهیّه آب براى او ممکن نیست یا نمى تواند وضو بگیرد ، چنانچه بتواند بدون ضرر و حرج وضوى خود را نگه دارد احتیاط مستحبّ این است که آن را باطل نکند.
ـ کسى که فقط به مقدار وضو یا غسل آب دارد و مى داند یا حجّت شرعیّه اى دارد که اگر آن را بریزد آب پیدا نمى کند ، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد ریختن آن جایز نیست ، و احتیاط مستحبّ این است که پیش از وقت نماز هم آن را نریزد.
ـ کسى که مى داند یا حجّت شرعیّه اى دارد که آب پیدا نمى کند ، بعد از داخل شدن وقت نماز بدون ضرر و حرج جایز نیست وضوى خود را باطل کند یا آبى که دارد بریزد ، ولى نمازش با تیمّم صحیح است اگر چه احتیاط مستحبّ آن است که قضاى آن نماز را بخواند.
دوم از موارد تیمّم
ـ اگر به واسطه ناتوانى یا ترس از دزد و جانور و مانند اینها ، یا نداشتن وسیله اى که آب از چاه بکشد ، دسترسى به آب نداشته باشد باید تیمّم کند ، و همچنین است اگر تهیّه کردن آب یا استعمال آن به قدرى مشقّت داشته باشد که تحمّلش براى شخص میسّر نباشد.
ـ اگر براى کشیدن آب از چاه ، دلو و ریسمان و مانند اینها لازم دارد و مجبور است بخرد یا کرایه نماید ، اگر چه قیمت آن چند برابر معمول باشد باید تهیّه کند ، و همچنین است اگر آب را به چندین برابر قیمتش بفروشند ، ولى اگر تهیّه آنها به قدرى پول مى خواهد که در صورت پرداخت آن به عسر و حرج مى افتد ، واجب نیست تهیّه نماید.
ـ اگر ناچار شود که براى تهیّه آب قرض کند ، باید قرض نماید ، ولى کسى که مى داند یا اطمینان دارد که نمى تواند قرض خود را بدهد ، جایز نیست قرض کند.
ـ اگر کندن چاه حرجى نباشد باید براى تهیّه آب چاه بکند.
ـ اگر کسى مقدارى آب بى منّت به او ببخشد ، باید قبول کند.
سوم از موارد تیمّم
ـ اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد ، یا بترسد که مرض یا عیبى در او پیدا شود ، یا مرضش طول بکشد ، یا شدّت کند ، یا به سختى معالجه شود ، باید تیمّم نماید ، ولى اگر آب گرم براى او ضرر ندارد ، باید با آب گرم وضو بگیرد یا غسل کند.
ـ لازم نیست یقین کند که آب براى او ضرر دارد ، بلکه همین اندازه که بترسد آب براى او ضرر دارد و آن ترس در نظر مردم به جا باشد ، باید تیمّم کند.
ـ کسى که مبتلا به درد چشم است و آب براى او ضرر دارد ، باید تیمّم نماید.
ـ اگر به واسطه یقین یا خوف ضرر تیمّم کند وپیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد ، تیمّم او باطل است ، و اگر بعد از نماز بفهمد و وقت باقى باشد باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند ، و اگر وقت باقى نباشد قضا واجب نیست.
ـ اگر کسى یقین یا اطمینان پیدا کند آب برایش ضرر ندارد ، چنانچه غسل کند یا وضو بگیرد ، و بعد بفهمد که آب براى او ضرر داشته ، در صورتى که ضرر به حدّى باشد که اقدام بر آن حرام است ، وضو و غسل باطل است.
چهارم از موارد تیمّم
ـ هرگاه بترسد که در صورت صرف آب در وضو یا غسل ، گرفتار بعضى از مشکلات ذیل مى شود ، باید تیمّم نماید:
1 ـ آن که خودش فعلا یا بعد به تشنگى که باعث تلف یا مرضش مى شود ، یا تحمّلش بر او حرجى است مبتلا شود.
2 ـ آن که بر کسانى که حفظشان بر او واجب است بترسد که از تشنگى تلف یا بیمار شوند.
3 ـ آن که بر انسان یا حیوانى که تلف یا بیمارى یا بى تابى آنها بر او حرجى باشد بترسد ، و یا در تلف آن حیوان ضرر معتنابه به حسب حال او باشد.
ـ اگر غیر از آب پاکى که براى وضو یا غسل دارد ، آب نجسى هم به مقدار آشامیدن خود و کسانى که با او مربوطند و نجاست آب براى آنها ثابت است و از آشامیدن آب نجس احتراز دارند داشته باشد ، باید آب پاک را براى آشامیدن بگذارد ، و با تیمّم نماز بخواند ، ولى چنانچه آب را براى طفل یا حیوان بخواهد باید آب نجس را به آن بدهد ، و با آب پاک وضو یا غسل را انجام دهد.
پنجم از موارد تیمّم
ـ کسى که بدن یا لباسش نجس است و مقدارى آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند براى آب کشیدن بدن یا لباس او نمى ماند ، باید بدن یا لباس را آب بکشد و با تیمّم نماز بخواند ، ولى اگر چیزى نداشته باشد که بر آن تیمّم کند ، باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
ششم از موارد تیمّم
ـ اگر غیر از آب یا ظرفى که استعمال آن حرام است آب یا ظرف دیگرى ندارد ، مثل آن که آب یا ظرفش غصبى است و غیر از آن آب و ظرف دیگرى ندارد باید به جاى وضو و غسل تیمّم کند.
2- کسی که روزه قضا دارد نمی تواند به نیت میتی به صورت تبرعی روزه قضا بگیرد.
آیت الله سیستانی : باید وضو بگیرد
http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/
