حسابرسی مال و صحت اعمال در حج

1348 ـ آیا برای صحّت اعمال عمره و حج ـ برای کسی که حسابرسی خمس ندارد ـ پرداخت خمس لباس احرام و لباسی که در طواف و نماز طواف می پوشد ، کفایت می کند ، یا باید حسابرسی تمام اموال صورت گیرد ؟ ^{( 1 )}

1 . آیت الله تبریزی : با اجازه مرجع تقلید می تواند در بخشی از اموال خمس را محاسبه کرده و از آنها برای لباس احرام و لباس ساتر در طواف و نماز طواف و قربانی استفاده کند و نیّت او بر این باشد که خمس بقیه اموال را نیز بپردازد تا اعمالش مورد قبول واقع شود .

آیت الله خامنه ای : در فرض سؤال پرداخت خمس برای اموال مذکور و همچنین برای پولی که برای قربانی می پردازد کفایت می کند .

آیت الله سیستانی : حسابرسی بقیه اموال در صحت حج دخالت ندارد ، ولی اگر به مقدار بدهکاری خمس و مصارف حج نداشته باشد ، حج او حَجّة الاسلام نیست .

آیت الله صافی : چنین تخمیسی صحیح نیست ؛ والله العالم .

آیت الله فاضل : خیر کفایت نمی کند ، بلکه باید کلّ اموال خود را مخمس کند .

آیت الله مکارم : حداقل باید خمس تمام هزینه حج را بپردازد و سزاوار است که مردم را به این کار عادت ندهند ؛ زیرا فرصتی است برای پاک کردن تمام اموال .

آیت الله نوری : چنانچه متعلق خمس بوده اند ، تخمیس آن برای صحت حج کفایت می کند ، ولی لازم است بقیه اموال نیز جهت خمس حسابرسی شود .

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

1354 ـ اگر قربانی از وجه غیر مُخَمَّس باشد ، کفایت نمی کند . ^{( 2 )}

2 ـ مراجعه شود به مسأله 1346 .

آیة الله بهجت : اگر معامله به ذمّه باشد ، ظاهراً کافی است . ( مستفاد از س97 مناسک ) .

آیة الله تبریزی ، آیة الله خویی : چون متعارف خرید به ثمن کلی است ، قربانی صحیح است .

آیة الله سیستانی ، آیة الله نوری : چون متعارف خرید به ثمن کلی است ، قربانی صحیح است ولی ذمه اش به اندازه خمس مشغول است .

آیة الله مکارم : کفایت می کند 

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

    سوال : حقوقی را که بنیاد شهید به خانواده ی معظم شهدا می دهد آیا بر مازاد سالیانه ی آن،‌ خمس تعلق می گیرد؟

امام خمینی (ره) : خمس ندارد.(استفتائات جدید، چاپ1380، 5 ، ج1، ص410 و411، س197)

آیت ا... بهجت : بلی و اگر تبرعی است خمس آن مبنی بر احتیاط است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... تبریزی : بلی اگر در مؤنه سال صرف نشد باید تخمیس گردد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خامنه ای : چیزی که بنیاد شهید به خانواده های عزیز شهدا هدیه می کند، خمس ندارد.(اجوة الاستفتائات، انتشارات بین المللی الهدی، 1384، ص190، س853)

آیت ا.. سیستانی : خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... صافی گلپایگانی : بلی خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : در مورد پولی که بنیاد شهید به خانواده ی شهید می دهد چون ظاهراً به عنوان هبه و بخشش است نه به عنوان حقوق و ماهیانه در برابر عمل و کار، تعلق خمس به نحو احتیاط وجوبی است نه فتوا. ( جامع المسائل، چاپ11، ج1، ص203، س810)

آیت ا... مکارم شیرازی : بنابر احتیاط واجب در سر سال،‌ خمس زیادی را بدهند. (توضیح المسائل، ص280، م1477)

آیت ا... نوری همدانی : اگر هدیه محسوب شود یا دیه باشد خمس ندارد.(هزار و یک مسأله فقهی، چاپ2،‌ 1383، ج2، ص101، س353)

خیر تعلق نمی گیرد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... وحید خراسانی : اگر از غیر کسب مالی به دست آورد، مثلا چیزی به او ببخشند، در صورتی که آن بخشیده شده قدر و قیمت معتنابی نزد مردم داشته باشد و از مخارج سالش زیاد بیاید، خمس آن را باید بدهد... (توضیح المسائل،‌ چاپ6، 1383،‌ ص518،‌ م1770/ و استفتاء سوال شفاهی از دفتر)

 http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

    سوال : پارچه ای که سالها برای جهیزیه کنار گذاشته شده اگر قبل از ازدواج،‌ توسط دختر یا مادر دختر مورد استفاده قرار گیرد؛‌ آیا به آن پارچه که از عنوان جهیزیه خارج شده و داخل در مؤونه قرار گرفته،‌ خمس تعلق می گیرد؟

آیت ا... بهجت : بله ، خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... تبریزی : در فرض مزبور شخصی که پارچه ی مزبور را خریده و آن را کنار گذشته و بر آن سال گذشته باید خمس آن پارچه را بپردازد و چنانچه پارچه را به دیگری داده و شخص دیگر قبل از گذشت سال آن را دوخته و از آن استفاده کرده بر گیرنده ی هدیه خمس واجب نیست لکن هدیه دهنده باید خمس پارچه را بپردازد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خامنه ای : اگر آن را به دختر بخشیده و تحویل او داده باشند، در این صورت هرچند با استفاده کردن خود او و یا دیگران به اذن او،‌ قبل از ازدواج از عنوان جهیزیه خارج شود،  مشمول وجوب خمس نیست و در غیر این صورت به قیمت خرید، مشمول خمس می باشد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا.. سیستانی : خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... صافی گلپایگانی : بلی در فرض سؤال چنانچه از تاریخ تهی? آن پارچه یک سال گذشته بوده و بعد به مصرف رسیده خمس تعلق می گیرد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : خیر خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : آری خمس دارد ولی اگر در زحمت باشید، خمس آن را به شما بخشیدیم. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... نوری همدانی : در فرض سؤال که جزء مؤونه شده خمس به آن تعلق نمی گیرد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

  سوال : آیا می توان سال خمسی را از شمسی به قمری و یا بالعکس تغییر داد؟

امام خمینی (ره) : شخص نمی تواند (رأس سال خمسش را) تغییر دهد مگر با اجازه ی ولیّ امر.(توضیح المسائل، دفتر انتشارات اسلامی، ص424، س40)

آیت ا... بهجت : سود فاصله ی سال اصلی و سال جدید را تخمیس کند. همان مقدار حساب برای تغییر سال خمسی کافی است و هر وقت حساب خود را تسویه کرد، همان وقت ابتدای سال او می شود.(استفتائات، ج3، ص8،‌م3401)

آیت ا... تبریزی : چنانچه فعلاً سال خمسی شمسی تمام نشده و بخواهد آنرا به سال قمری تبدیل کند یا به عکس، می تواند حساب کند و خمس ربح تاکنون را بدهد و از روزی که خمس بعض سال که گذشته محاسبه کرده و پرداخت می کند سال خمسی جدید شروع می شود. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خامنه ای : تقدم و تأخّر سال خمسی جایز نیست مگر با اجازه ی ولیّ امر خمس و بعد از حساب مدّت گذشته و مشروط است به این که موجب وارد شدن ضرر به صاحبان خمس نشود.(اجوبة الاستفتائات، نشر بین المللی الهدی، 1384، ص231، س1001)

آیت ا... خوئی : در صورتی که سال خمس را به عقب نیاندازد مانعی ندارد، اذن حاکم شرع نیز نمی خواهد.(مسائل منتخبه، چاپ15، 1412هـ ق، ص215، م600)

آیت ا.. سیستانی : در صورتی که سال خمس را به عقب نیاندازد مانعی ندارد، اذن حاکم شرع نیز نمی خواهد.(المسائل المنتخبه، چاپ11، 1425هـ ق، ص278، م600)

آیت ا... صافی گلپایگانی : مانع ندارد. ولی باید به نحوی باشد که موجب تضییع خمس نشود. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : مانعی ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... گلپایگانی : در مورد تبدیل سال قمری به شمسی، 10 روز تأخیر در سال قمری اشکال ندارد و در زیادتر از ده روز اگر در آخر سال خود، خمس زائد بر مؤنه را بدهد و مثلاً اگر دو ماه بعد نیز حساب عوائد خود را نموده و خمس زائد بر مؤنه این مدت را نیز بپردازد می تواند این وقت را از اول سال خود قرار دهد.(مجمع المسائل، دار القرآن الکریم، چاپ 3، 1369، ص375، م313)

آیت ا... مکارم شیرازی : جلو انداختن حساب سال به هر اندازه هیچ مانعی ندارد ولی تأخیر آن جز با اجازه ی حاکم شرع جایز نیست.(استفتائات،‌ چاپ اول، 1384، ج1، ص110 و 109، س353)

آیت ا... نوری همدانی : می تواند سال خمسی را جلوتر قرار دهد و اگر عقب تر قرار داد باید مدّت اضافی را محاسبه نماید و این تأخیر با اجازه ی فقیه باشد.(هزار و یک مسأله فقهی، چاپ 1383، 2، ج2، ص92و 91،‌ س320)

آیت ا... وحید خراسانی : مکلف برای تغییر سال خمسی خود، در ابتدا باید خمس سودهای اثناء سال را بپردازد و سپس سال خمسی جدیدی را برای سودهای آینده قرار دهد.(منهاج الصالحین، چاپ3، ج2، ص382، م1246)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

   سوال : قبل از سال خمسی جنس مورد نیاز را خریداری کرده و پس از سال خمسی به دلیل معیوب بودن آن را پس داده  پولش را دریافت نمودم، آیا به پول مذکور خمس تعلق می گیرد؟

آیت ا... بهجت : جزء در آمد سال آتی حساب می شود و نسبت به سال گذشته،‌متعلق خمس نیست. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خامنه ای : در فرض سوال چون مبلغ برگشتی در آمد جدید محسوب نشده، بلکه همان مال سابق است، مشمول وجوب خمس می باشد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا.. سیستانی : خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : خیر این پول خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... نوری همدانی : تعلق میگیرد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

   سوال : آیا لباس نوزاد و سیسمونی متعلّق خمس واقع می شود؟

آیت ا... بهجت : اگر در طول سال در معرضیت نیاز و استفاده هم نباشد خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

چون ملک طفل است و بعد از بلوغ اگر محل نیاز نبود خمس دارد.(علی الاحوط الوجوبی، مسئله 1414 رساله)

آیت ا... تبریزی : آنچه که به نوزاد تملیک شده خمس ندارد و اگر به جهت تولد نوزاد چیزی را به پدر و مادر او تملیک کرده اند که برای خودشان یا بر نوزاد صرف کنند در صورت صرف آن در مورد احتیاج در آن سال خمس ندارد و اگر صرف در مؤنه سال نشد و مال ارزش دار بود باید تخمیس گردد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خامنه ای : اگر در حد شأن باشد، جزء مؤنه است و خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا.. شبیری زنجانی : اگر مورد نیاز باشد خمس تعلق نمی گیرد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... صافی گلپایگانی : در فرض سؤال اگر در حد شأن و بدون زیاده روی باشد خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : اگر به مقدار نیاز و مطابق شأن باشد خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : هر گاه در زمان حاجت طبق معمول تهیه شده خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... نوری همدانی : در صورتی که تهیه آن در موقعی است که بر حسب رسوم عرفی مورد حاجت است خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

 سوال : آیا تکه پارچه های اضافه ی مشتری که در نزد خیاط می ماند و مشتری از آن اعراض کرده خمس دارد و خیاط باید سر سال ، خمس آنها را بدهد؟

آیت ا... بهجت : اگر قصد تملّک آن ها نکرده خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... تبریزی : چنانچه پارچه ی باقیمانده که صاحبش از آن اعراض کرده قیمت داشته باشد و خیاط آن را برای خود برداشته است باید در آخر سال خمس آنرا بپردازد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خامنه ای : خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا.. سیستانی : اعراض موجب خروج از ملکیت نیست ولی اگر اجازه ی تملک به غیر بدهد در صورتی که ارزش مالی داشته باشد خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا.. شبیری زنجانی : پارچه های اضافی را که خیاط قصد تملک آن را کرده و مؤونه ی سالش مصرف نشده خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... صافی گلپایگانی : اگر پارچه ها ارزش داشته باشند خمس دارند. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : اگر با اعراض مالک خیاط آنر ا تملک کند ملک خیاط می شود و اگر مالیّت داشته باشد مثل سایر اموال باید در سر سال خمسی تخمیس شود. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : در صورتی که ارزش و قیمتی داشته باشد و صاحبش اعراض کرده احتیاط واجب آن است با گذشتن سال که خمس آنر بدهد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... نوری همدانی : بلی ، خمس دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

       سوال : الف) آیا خانه ی جدیدی که از پول فروش خانه ی قبلی خریده شده،‌متعلق خمس واقع می شود؟

·         ب) اگر شخصی بخواهد خانه ی خود را بعد از چند سال زندگی در آن به فرزندان ببخشد، آیا باز هم باید خمس بدهد؟

آیت ا... خامنه ای : الف)‌اگر از درآمد بین سال خریده خمس ندارد ولی اگر از پول خمس نداده خانه را خریده خمس آن واجب است.

ب)‌ در فرض مرقوم، خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : الف)‌اگر در خانه ی قبلی یک سال یا بیشتر سکونت داشته باشد خمس ندارد.

ب)‌ خیر خمس ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

   سوال : سر سال خمسی ، خمس پولی را جدا کرده ایم،‌ آیا می توان در مابقی تصرف کرد؟

امام خمینی (ره) : خیر نمی تواند،‌ولی برای حاکم شرع و وکیل مأذون او جایز است که با او مصالحه کند و خمس را به ذمه اش منتقل نماید.(تحریر الوسیله، ج1، ص361، م23/ توضیح المسائل، ص236، م1790)

آیت ا... اراکی : نمی تواند در آن مال تصرف کند. (توضیح المسائل، 1372، ص322، م1821)

آیت ا... بهجت : بله می تواند،‌ولی مبلغ خمس را از اموالش جدا کند یا با حاکم شرع مصالحه یا استمهال ( مهلت خواستن) کند.(استفتائات، 1386، ج3، ص133، م3826)

آیت ا... تبریزی : بنابر احتیاط واجب نمی تواند تصرف کند.(توضیح المسائل، 1383،‌ص265،‌م1798)

آیت ا... خامنه ای : تا خمس را نپردازد حق تصرف در آن اموال را ندارید.(اجوبة الاستفتائات، 1386،‌ ص226، س984)

آیت ا... خوئی : بنابر احتیاط واجب نمی تواند تصرف کند. (توضیح المسائل، 1422ه ق، ص308، م1798)

آیت ا.. سیستانی : نمی تواند در آن مال تصرف کند.(توضیح المسائل،‌ ص344، م1760)

آیت ا.. شبیری زنجانی : تصرف کردن در مالی که خمس دارد تا یک پنجم آن باقی است اشکال ندارد.(توضیح المسائل،‌ ج2، ص13، م1799)

آیت ا... صافی گلپایگانی : نمی تواند تصرف کند مگر به اذن حاکم شرع.(توضیح المسائل، 1385، ص350، م1799/ جامع الاحکام، 1382، ج1، ص215، س780)

آیت ا... فاضل لنکرانی : خیر، تا زمانی که به مرجع تقلید یا وکیل او ندهید نمی توانید تصرف کنید. ( جامع المسائل، ج1، ص200، س797)

آیت ا... گلپایگانی : نمی تواند تصرف کند مگر با اذن حاکم شرع.(توضیح المسائل، 1414ه ق،‌ ص304 و305، م1799و 1804)

آیت ا... مکارم شیرازی : نمی تواند تصرف کند، اگر با احکام شرع مصالحه یا دستگردان کند، می تواند در تمام مال تصرف نماید.(توضیح المسائل، 1379، ص286، م1516)

آیت ا... نوری همدانی : نمی تواند تصرف کند.(توضیح المسائل، 1381، ص347، م1786)

آیت ا... وحید خراسانی : نمی تواند تصرف کند مگر با ذن حاکم شرع. (توضیح المسائل، 1379، ص524، م1807)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/