سوال : اگر فردی نذر نماید در مسجد الحرام و مسجد النبی معتکف شود ولی به هر دلیل از اداء نذر معذور باشد، تکلیف او چیست؟

آیت ا... خامنه ای : اگر معذور است و برای او مقدور نیست تکلیفی ندارد و نذر او منحل می شود. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com 

سوال : در چه صورتی خروج معتکف از مسجد، مبطل اعتکاف نیست؟

امام خمینی (ره) : اگر کسی از روی فراموشی یا اکراه خارج شود اعتکاف باطل نیست. همچنین اگر خروج برای ضرورت عقلی یا شرعی یا عرفی باشد چه از امور دنیایی باشد یا آخرتی. مثل 1- قضاء حاجت (بول و غائط) 2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن 3- اقام? شهادت 4- عیادت مریض که با او نسبت دارد 5- مشایعت و استقبال از مسافر و مانند آن 6-حضور در نماز جماعت مکه معظمه 7- تشییع جنازه ی میتی که با او نسبت دارد.

در این موارد اعتکاف باطل نمی شود.(تحریر الوسیله، ج1، ص306، السابع/ و ص307، م9/ عروة الوثقی، ج2، ص78، الثامن/ و ص83، م30)

آیت ا... اراکی : اگر کسی از روی فراموشی یا اکراه خارج شود اعتکاف باطل نیست. همچنین اگر خروج برای ضرورت عقلی یا شرعی یا عرفی باشد چه از امور دنیایی باشد یا آخرتی. مثل 1- قضاء حاجت (بول و غائط) 2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن 3- اقام? شهادت 4- حضور در جماعت 5- تشییع جنازه 6- شرکت در جلسه امتحان در صورتی که وقت امتحان منحصر باشد و وقت دیگری نداشته باشد با رعایت شرایط خروج 7-شرکت در درس های حوزه.(عروة الوثقی، ج2، ص306، ثامن، / وص 83، م30/ استفتائات، ص59، س3 و 2، کد 1/2)

آیت ا... بهجت : اگر کسی از روی فراموشی یا اکراه خارج شود اعتکاف باطل نیست مگر خروج آنقدر شود که صورت اعتکاف را به هم بزند. همچنین اگر معتکف برای ضرورت عقلی یا شرعی (اگر چه مستحب باشد) یا عرفی (واجب باشد یا راجح، از امور دنیایی باشد یا آخرتی) از مسجد خارج شود، اعتکافش باطل نمی شود. از موردی که مبطل نیست: 1- قضاء حاجت (بول و غائط) 2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن 3- اقام? شهادت 4- عیادت مریض 5- مشایعت و استقبال از مسافر و مانند آن 6-حضور در نماز جماعت 7- تشییع جنازه (وسیلة النجاة، ج1، ص332، السابع (1194) و ص334، م9 (1203)، کد 2/26)

آیت ا... تبریزی : اگر معتکف به خاطر اضطرار یا اکراه یا حاجتی از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نیست. حاجت مثل: 1- بول یا غائط 2- غسل جنابت یا استحاضه یا مس میت 3- تشییع جنازه 4- غسل و کفن و نماز و دفن میت 5- عیادت مریض 6- مشایعت مؤمن 7- اقام? شهادت  تحمل شهادت.

تمام این موارد اگر ضرورت عرفی محسوب شود خروج از مسجد مبطل اعتکاف نیست.(منهاج الصالحین، 1426ه ق، ج1، ص294 و 295، السادس)

آیت ا... خامنه ای : سوال: آیا شرکت در مراسم و راهپیمائی های مهم مانند روز قدس، 22 بهمن و... جزء مصادیق ضرورت عرفی یا شرعی محسوب می شود یا خیر؟

خروج برای هر چیزی که شرعا یا عرفا یا عقلا از ضرورات محسوب شود جایز است.

سوال2: آیا معتکف برای شرکت در نماز جمعه و امورات موجه شرعی دیگر، مانند تشییع جنازه، اصلاح ذات البین، اداء دیون و یا گرفتن وجه چک از بانک، استفاده از عطریات هنگام خواندن نماز و زدن مسواک چوبی گز، قبل از نماز، مجاز به خروج از مسجد می باشد؟

معتکف می تواند برای امور ضروری شرعی و عرفی از مسجد خارج شود ولی اگر به قدری طول دهد که صورت اعتکاف محو شود اعتکاف صحیح نیست. (اسفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خوئی : اگر معتکف از روی اکراه خارج شود اعتکافش باطل نیست،همچنین اگر برای ضرورت عقلی یا شرعی ( واجب یا راجح باشد، از امور دنیایی یا آخرتی باشد) یا ضرورت عرفی مثل 1- قضاء حاجت (بول و غائط) 2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن 3- اقام? شهادت 4-حضور در نماز جماعت 5- تشییع جنازه از مسجد خارج شود ، اعتکاف باطل نمی شود.(عروة الوثقی، ج2، ص71، الثامن و ص76، م30)

آیت ا.. سیستانی : اگر معتکف از روی اکراه خارج شود اعتکافش باطل نیست،همچنین اگر برای ضرورت عقلی یا شرعی یا ضرورت عرفی مثل 1- قضاء حاجت (بول و غائط) 2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن 3- اقام? شهادت 4- حضور در نماز جمعه و نماز مکه ( چه جماعت چه فرادی) در هر جای مکه 5- تشییع جنازه و سایر ضرورات عرفی و شرعی واجب یا راجح مربوط به امور دنیایی باشد یا آخرتی، از مسجد خارج شود اعتکاف باطل نیست.(العروة الوثقی مع تعلیقه، 1425ه ق، ج2، ص482، الثامن و ص488، م30)

آیت ا... صافی گلپایگانی : اگر معتکف برای ضرورت عقلی یا شرعی چه از امور وا جبه یا راجحه و مربوط به دنیا یا آخرت باشد یا عرفی از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نیست. ضرورت مثل: 1- قضاء حاجت (بول و غائط) 2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن 3- اقام? شهادت 4- نماز جمعه و جایز نیست در خارج از محل اعتکاف نماز بخواند حتی اگر خروجش برای حاجتی باشد که خارج شدن جایز است ولی در مکه می تواند  برای نماز خارج شود 5-عیادت مریض 6- تشییغ جنازه(هدایة العباد، 1416ه ق، ج1، ص238، السابع، و ص239، م1412)

آیت ا... فاضل لنکرانی : اگر معتکف از روی فراموشی یا اکراه و همچنین برای ضرورت عرفی یا شرعی، واجبه یا راجحه، متعلق به امور دنیائی یا آخرتی، از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نیست. ضرورت مثل 1- قضا حاجت (بول یا غائط) 2- غسل جنابت یا استحاضه یا مانند آن 3- اقامه ی شهادت 4- نماز جمعه 5- تشییع جنازه 6- انجام غسل مستحبی 7- غسل مس میت 8- برای تطهیر و امثال آن.

سوال1: آیا شرکت در مراسم و راهپیمائی مهم مانند روز قدس، 22 بهمن و... جزء مصادیق عرفی یا شرعی محسوب می شود یا خیر؟

ج- بستگی به موقعیت دارد.(العروة الوثقی مع تعلیقات، 1380، ج2، ص73، الثامن و ص78، م30/ جامع المسائل، ج1، ص160، س616، و ج2، ص182، س459/ احکام واضحه، 1424 هـ ق، ص269، السادس)

آیت ا... گلپایگانی : اگر معتکف برای ضرورت عرفی یا عقلی یا شرعی (از امور راجحه یا واجبه چه مربوط به دنیا یا آخرت باشد) از مسجد خارج شود، اعتکافش یاطل نمی شود.

ضرورت مثل: 1- قضاء حاجت (بول یا غائط) 2- غسل جنابت و مانند آن 3- اقامه ی شهادت 4- نماز جمعه؛ جایز نیست نماز را خارج از محل اعتکاف بخواند مگر در مکه. 5- عیادت مریض 6- تشییع جنازه 7- مشایعت و استقبال از مسافر. (هدایة العباد، ج1، ص279، السابع و ص280، م1413)

آیت ا... مکارم شیرازی : خروج معتکف برای هر کار ضروری شرعی یا عرفی، مانند 1- رفتن به دستشوئی 2- غسل واجب 3- تهیه ی ضروریات 4- برای گواهی دادن در دادگاه 5- نماز جمعه 6- تشییع جنازه 7- عیادت مریض 8- پرداختن دیه 9- برای وضو و غسل مستحبی و مسواک زدن به عنوان مقدمه وضو، اشکال ندارد. (استفتائات جدید، 1386، ج2، ص164 و 165، س491، 494 و 496)

آیت ا... نوری همدانی : خروج معتکف برای ضرورت عرفی و شرعی واجب، خواه از امور دنیا باشد یا آخرت مانند: 1- اقامه ی شهادت 2- شرکت در نماز جماعت در مکه مکرمه 3- قضاء حاجت (بول یا غائط) 4- غسل جنابت یا استحاضه 5- تشییع جنازه مؤمن و تودیع و استقبال برادر مؤمن ( در صورتی که به نحوی با او ارتباط داشته باشد که از ضروریات عرفی به حساب آید) و سایر مواردی که جزء ضروریات محسوب می شود.( تعلیقات علی کتاب العروة الوثقی، ص198و 199، الثامن، م30 / هزار و یک مسئله فقهی، 1383، ج2، ص82 و 83، س277 و 278)

آیت ا... وحید خراسانی : اگر معتکف از روی اکراه و اضطرار یا برای حاجتی مانند : بول ، غائط، غسل جنابت، استحاضه .... از مسجد خارج شود اعتکافش یاطل نیست. و خروج برای تشییع جنازه، نماز میت، دفن و تغسیل و تکفین میت، عیادت مریض جایز است. و اما مشایعت (بدرقه ی) مؤمن و اقامه ی شهادت و تحمل شهادت و غیر این ها از امور راجحه در صورتی که از ضروریات عرفی شمرده شود، خروج جایز است.(منهاج الصالحین، ج2، ص322 و 323، السادس)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

سوال : کسی نذر کرده ده روز آخر ماه مبارک رمضان (معین یا غیر معین) را اعتکاف کند اتفاقا روز دهم (نذرش) عید فطر اعلام شد آیا قضای آن دوباره لازم می آید یا نه؟

آیت ا... خامنه ای : اگر یک اعتکاف ده روزه را در رمضان معین نذر کرده و روز دهم مصادف با عید شده نذرش اصلا صحیح نیست و اعتکافش هم قضا ندارد. (اسفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی: اگر احتمال نمی داده است که ماه رمضان 29 روز باشد و نذر او مقید به همان سال بوده است وظیفه ای ندارد. اما اگر نذر وی مطلق بوده است باید سال بعد اعتکاف کند. (اسفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

سوال : در چه مکان هایی اعتکاف صحیح است؟

امام خمینی (ره) : باید در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه، مسجد بصره باشد، و در غیر این مساجد محل اشکال است و بنابر احتیاط واجب در مساجد جامع به قصد رجاء مطلوبیت بیاورد و در غیر مساجد جامع جایز نیست.(تحریر الوسیله، ج1، ص305، الخامس)

آیت ا... اراکی : باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.(عروة الوثقی، ج2، ص77، السادس)

آیت ا... بهجت : باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.(وسیلة النجاة، ج1، ص331، الخامس)

آیت ا... تبریزی : باید در مسجد الحرام، مسجد مدینه ، مسجد کوفه، مسجد بصره و مسجد جامع شهر باشد، البته احتیاط مستحب است در صورت امکان در یکی از مساجد اربعه باشد.(منهاج الصالحین، 1426 هـ ق، ج1، ص294، الرابع)

آیت ا... خامنه ای : سوال: آیا اعتکاف در غیر مساجد چهار گانه جایز است؟ و نیت آن چگونه می باشد؟

اعتکاف در غیر مساجد چهار گانه به قصد رجای مطلوبیت ( به امید این که مطلوب خداوند واقع شود) مانعی ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خوئی : باید در مسجد الحرام، مسجد مدینه ، مسجد کوفه، مسجد بصره و مسجد جامع شهر باشد، البته احتیاط مستحب است در صورت امکان در یکی از مساجد اربعه باشد.(منهاج الصالحین، ج1، ص289، الرابع)

آیت ا.. سیستانی : بنابر احتیاط واجب و در صورت امکان در یکی از مساجد چهار گانه: در مسجد الحرام، مسجد مدینه، مسجد کوفه، مسجد بصره باشد و اعتکاف در مسجد جامع شهر در صورتی که امام جماعت آن عادل باشد جایز است و اگر امام جماعت مسجد جامع عادل نباشد بنابر احتیاط واجب در آن مسجد جامع اعتکاف نکند و در صورتی که مساجد جامع متعدد بود مخیر است در یکی از مساجد اعتکاف نماید.(العروة الوثقی مع تعلیقه، 1425ه ق، ج2، ص481، السادس)

آیت ا... صافی گلپایگانی : باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.

مسجد جمکران در حال حاضر از مساجد جامع محسوب است و اعتکاف در آن صحیح است.(هدایة العباد، 1416 ه ق، ج1، ص237، الخامس/ جامع الاحکام، 1382، ج1، ص144، س514)

آیت ا... فاضل لنکرانی : در مرحله ی اول باید در مسجد جامع هر شهر اعتکاف انجام شود. بلی اگر در مسجد جامع جا نباشد اعتکاف در سایر مساجد به شرط این که در آن سه وعده نماز با جمعیتی معتنابه خوانده شود مانعی ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... گلپایگانی : باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.اعتکاف در مسجد اعظم (در قم) مانعی ندارد زیرا عنوان مسجد جامع بر آن صادق است.(عروة الوثقی، ج2، ص77، السادس/ مجمع المسائل، ج4، ص175، س501)

آیت ا... مکارم شیرازی : در مسجد جامع باشد بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.

سوال: آیت ا... مکارم (دام ظله) در کتاب تعلیقه بر عروة الوثقی ، ص317 می فرمایند:

«اعتکاف باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست...« اما اخیرا در استفتاء شفاهی از دفتر معظم له، آمده: «در مساجدی که در روز دو یا سه مرتبه نماز جماعت برگزار می شود، می توان معتکف شد.»

لطفا بفرمایید کدام یک از دو حکم فوق معتبر است؟

ج- فتوای اخیر همان حکم دوم است.

تذکر: حکم دوم: در مساجدی که در روز دو یا سه مرتبه نماز جماعت برگزار می شود، می توان معتکف شد.(تعلیقات علی العروة الوثقی، ص317/ استفتائات، ج2، ص158، س456)

آیت ا... نوری همدانی : باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.(التعلیقات علی الکتاب العروة الوثقی، ص198، السادس/ هزار و یک مسئله فقهی، 1383، ج2، ص81، س270)

آیت ا... وحید خراسانی : باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.(منهاج الصالحین، ج2، ص322، الرابع)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

سوال : معتکفی می خواهد سه روز اعتکاف کند و مدن 72 ساعت اعتکاف انجام دهد، اگر اعتکافش را از بعد از طلوع فجر- مثلا از ظهر – شروع کند و ظهر هم به پایان برساند به گونه ای که مجموع آن 72 ساعت شود، آیا این اعتکاف صحیح است؟

آیت ا... خامنه ای : اعتکاف باید از شروع روز اول تا پایان روز سوم باشد و تلفیق کردن – بدین گونه که جزئی از روز اول را با جزئی از روز آخر یک روز کامل به حساب بیاورد- صحیح نیست. (اسفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/ 

سوال : اگر قضای اعتکاف به علت بطلان، واجب باشد و ده روز پایانی ماه رمضان تمام شود، آیا جایز است برای درک فضیلت قضای اعتکاف را در ماه رمضان آینده به جا آورد یا این که باید فورا قضا نماید؟

آیت ا... خامنه ای : قضای آن در هر ماهی که خواست، اشکال ندارد، مگر این که نذر کرده باشد که در ماه خاصی اعتکاف نماید. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/ 

سوال : انسان چه موقع می تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمی تواند؟

آیت ا... خامنه ای : در اعتکاف مستحب در دو روز اول جایز  است اعتکاف را قطع کند ولی اگر نذر معین باشد جایز نیست، و همان طور اگر روز سوم باشد، قطع جایز نیست. (اسفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com 

سوال : آیا اعتکاف را قبل از اتمام، می تواند به هم بزند و کفاره و چیزی بر او واجب می آید؟ آیا بطلان در اعتکاف جاری است، و اگر باطل شدنی است، کفاره هم بر او می آید؟ چگونه و در چه مراحلی باطل می شود؟

آیت ا... خامنه ای : اعتکاف مستحب را در دو روز اول می تواند قطع کند ولی در روز سوم و اعتکاف واجب را مطلقا جایز نیست قطع کند و اگر قطع کرد باید مجدد آن را به جا آورد و کفاره ندارد مگر اینکه اعتکاف را با جماع فاسد نماید. (اسفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

سوال : اگر معتکف نیت چهار روز اعتکاف کند، آیا روز چهارم هم جزء اعتکاف است یا این که باید شش روز را تکمیل کند تا روز چهارم به حساب آید؟

آیت ا... خامنه ای : روز چهارم داخل در اعتکاف نیست ولی اگر پنج روز اعتکاف کند، واجب است با روز ششم آن را کامل کند.(اسفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

http://talabehpasokhgoo.parsiblog.com/

سوال : اگر معتکف مبتلا به مرضی شود که مجبور به افطار روزه است چه باید بکند و حکم اعتکاف او چیست؟