(مسأله 2018)احتیاط واجب آن است که به یک فقیر1 بیشتر از مخارج سالش و کمتر از یک صاع که تقریباً سه کیلو است فطره ندهند.

1-  سبحانی: احتیاط مستحّب آن است که به یک فقیر ...
مظاهری: باید به یک فقیر...
*****
اراکی: مسأله- احتیاط واجب آن است که به یک فقیر کمتر از یک صاع که تقریباً سه کیلو است فطره ندهند، ولی بیش از آن مانع ندارد.
خوئی، گلپایگانی، صافی، تبریزی، زنجانی: مسأله- احتیاط واجب آن است که به یک فقیر کمتر از یک صاع (زنجانی: که مقدار آن در مسأله [1991] گفته شد) فطره ندهند، ولی اگر بیشتر بدهند اشکال ندارد.
بهجت: مسأله- به یک فقیر نباید بیشتر از مخارج سالش فطره بدهند و بنابر احتیاط واجب کمتر از یک صاع (تقریباً سه کیلو) نیز فطره ندهند.
سیستانی: مسأله- احتیاط مستحّب آن است که به یک فقیر کمتر از یک صاع فطره ندهند، مگر اینکه به فقرایی که جمع شده اند، ولی اگر بیشتر بدهند هیچ اشکال ندارد.
وحید: مسأله- احتیاط واجب آن است که به یک فقیر کمتر از یک صاع ـ که تقریباً سه کیلوگرم است ـ فطره ندهند ، ولى اگر چند صاع بدهند اشکال ندارد.
(مسأله 2019)اگر از جنسی که قیمتش دو برابر قیمت معمولی آن است مثلاً از گندمی1که قیمت آن دو برابر قیمت گندم معمولی است ، نصف صاع که معنای آن در مسأله پیش گفته شد بدهد2، کافی نیست3. و اگر4آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد کفایت نمی کند5.
این مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.
1- فاضل: از گندم اعلا...
2- سیستانی، زنجانی: نصف صاع بدهد...
مظاهری: یک کیلو و نیم بدهد...
3- اراکی: مگر آن را به قصد قیمت فطره بدهد.
4- خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی: بلکه اگر...
5- گلپایگانی، فاضل، صافی، تبریزی، نوری،سبحانی: اشکال دارد.
مظاهری: جایز نیست.
*****
مکارم: مسأله- هرگاه بجای یک صاع، نصف صاع از جنس خوب بدهد به طوری که قیمتش به اندازه یک صاع جنس معمولی باشد، کافی نیست و اگر آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد اشکال دارد.
(2020)انسان نمی تواند نصف صاع را از یک جنس مثلاً گندم و نصف دیگر آن را از جنس دیگر مثلاً جو بدهد1. و اگر2آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد اشکال دارد3، بلکه کافی نیست.
این مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.
1- اراکی: مگر آن را به قصد قیمت فطره بدهد.
مکارم: مگر این که مخلوط آن دو، غذای معمولی آن محلّ باشد.
2- خوئی، سیستانی، تبریزی: بلکه اگر...
3- گلپایگانی، تبریزی، صافی، نوری، سبحانی،فاضل: [پایان مسأله]
خوئی، زنجانی، سیستانی،وحید: اگر آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد کافی نیست.
فاضل: اگر آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد اشکال دارد .
مظاهری: اگر آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد جایز نیست.
 (مسأله 2021)مستحّب است در دادن زکات فطره، خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدّم دارد و بعد همسایگان فقیر را1، بعد اهل علم فقیر را، ولی اگر دیگران از جهتی برتری داشته باشند، مستحّب است آنها را مقدّم بدارد.
این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.
1-    مکارم: و مستحّب است اهل علم و فضل را اگر نیازی داشته باشند بر غیر آنها مقدّم بشمارد. [پایان مسأله]
وحید: و مستحّب است کسى را که در دین و فقه و عقل مقدّم است در دادن فطره مقدّم بدارد.
 
*****
سیستانی: مسأله- مستحّب است در دادن زکات فطره، خویشان و همسایگان فقیر خود را بر دیگران مقدّم دارد، و سزاوار است که اهل علم و دین و فضل را بر دیگران نیز مقدّم دارد.
(مسأله 2022)اگر انسان به خیال این که کسی فقیر است به او فطره بدهد و بعد بفهمد فقیر نبوده چنانچه مالی را که به او داده از بین نرفته باشد، می تواند پس بگیرد1و به مستحقّ بدهد و اگر نتواند بگیرد، باید از مال خودش فطره را2بدهد و اگر از بین رفته باشد، در صورتی که گیرنده فطره می دانسته یا احتمال می داده3 آنچه را گرفته فطره است، باید عوض آن را بدهد و الاّ، دادن عوض بر او واجب نیست و انسان باید دوباره فطره را بدهد4.
این مسأله در رساله آیات عظام  بهجت  و مظاهری نیست.
1- گلپایگانی، خوئی، تبریزی، صافی، سیستانی، وحید: باید پس بگیرد...
2- سیستانی: عوض فطره را...
3- گلپایگانی، خوئی، اراکی، سیستانی، تبریزی، وحید، صافی : در صورتی که گیرنده فطره می دانسته...
4- سیستانی: باید عوض فطره را بدهد.
*****
فاضل: مسأله- اگر با اعتقاد این که کسی فقیر است به او فطره بدهد و بعد معلوم شود فقیر نبوده، یا از روی ندانستن مسأله به کسی که فقیر نیست فطره بدهد، چنانچه مالی را که به او داده از بین نرفته باشد می تواند پس بگیرد و به مستحقّ بدهد و اگر از بین رفته هرگاه کسی که آن چیز را گرفته می دانسته یا احتمال می داده که فطره است باید عوض آن را بدهد تا به مستحقّ برسانند، ولی اگر به غیر عنوان فطره داده نمی تواند چیزی از او بگیرد و چنانچه در تشخیص مستحقّ کوتاهی نکرده باشد مثلاً بیّنه شرعیّه گواهی بر فقر او داده باشد لازم نیست دوباره احتمال از مال خود فطره بپردازد.
مکارم: مسأله- هرگاه به گمان این که کسی فقیر است به او فطره دهند و بعد معلوم شود فقیر نبوده، می تواند آن مال را پس بگیرد و به مستحقّ بدهد و اگر پس نگیرد باید از مال خودش فطره را بدهد و اگر از بین رفته باشد، در صورتی که گیرنده فطره می دانسته آنچه را گرفته زکات فطره است، باید عوض آن را بدهد و در غیر این صورت عوض بر او واجب نیست و اگر دهنده فطره در تحقیق حال فقیر کوتاهی نکرده باشد بر او هم چیزی نیست.
زنجانی: مسأله- اگر انسان به خیال این که کسی از مصارف زکات فطره –مثلاً فقیر- است به او فطره بدهد و بعد بفهمد که از مصارف زکات فطره نبوده، مثلاً فقیر نبوده،حکم مسأله همانند حکمی است  که در مسأله [1936] در باره زکات اموال گفته شد.
(مسأله 2023)اگر کسی بگوید فقیرم، نمی شود به او فطره داد مگر آن که اطمینان پیدا کند (یا ازظاهر حالش گمان پیدا شود1) که فقیر است یا انسان بداند که قبلاً فقیر بوده است2.
این مسأله در رساله آیات عظام:  بهجت  و مظاهری نیست.
1- سبحانی: ظاهری حالش گواهی دهد...
[قمست داخل پرانتز در رساله آیات عظام: نوری و فاضل نیست]
2- مکارم: و رفع فقر او ثابت نشده باشد.
*****
گلپایگانی، سیستانی، صافی: مسأله- اگر کسی بگوید فقیرم، نمی شود به او فطره داد مگر آن که از گفته او اطمینان پیدا شودیا انسان بداند که قبلاً فقیر بوده است.
خوئی، تبریزی: مسأله- اگر کسی بگوید فقیرم، می شود به او فطره داد، ولی اگر بداند که قبلاً غنی بوده است (تبریزی: بنابر احتیاط لازم) به مجرد گفتنش نمی شود فطره به او داد مگر آن که از گفته او اطمینان پیدا شود.
زنجانی: مسأله- اگر کسی بگوید فقیرم، تا از گفته وی برای انسان اطمینان پیدا نشود، نمی شود به وی فطره داد، مگر انسان بداند که قبلاً فقیر بوده است که بدون اطمینان هم می شود به او فطره داد.
وحید: مسأله- اگر کسى بگوید فقیرم ، چنانچه بداند که قبلا فقیر بوده مى شود به او فطره داد ، و به کسى که معلوم نباشد فقیر بوده یا نه و مى گوید فقیرم ، اگر از قولش اطمینان پیدا نشود ، بنابر احتیاط واجب نمى شود فطره داد ، و اگر بدانند قبلا فقیر نبوده ، نمى شود فطره به او داد ، مگر این که از گفته او اطمینان پیدا شود.