بلند شدن بی اختیاز سر از سجده

·         سوال : اگر هنگام  سجده ، سر بی اختیار از روی مهر بلند شود و دوباره به مهر برخورد نماید، آیا یک سجده محسوب می شود؟ یا دو سجده؟

امام خمینی (ره) : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید. (توضیح المسائل ،  1383 ، ص144 ، م 1071 ، تحریر الوسیله ،‌ 1408 ه ق ، ج 1 ، ص 175 ،‌ م 7 )

آیت ا... اراکی : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید. (توضیح المسائل ، 1372 ، ص 192 ، م 1063 ، العروة الوثقی ، 1383 ، ج1 ، ص 524 ، م14 )

آیت ا... بهجت : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه در موقع سجده استقرار پیدا کرده بود و حالا می تواند خود را نگه دارد و به سجده بر نگردد، باید نگذارد به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه، و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود ، و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید. و اگر ( چنانچه موقع سجده ) استقرار پیدا نکرده بود حتی اگر می تواند خود را نگه دارد ، باید به سجده برگردد و روی هم یک سجده حساب می شود و باید ذکر را بگوید، و اگر سجده ی اول است یک سجده دیگر به جا آورد. (توضیح المسائل ، 1384 ، ص 171 ، م 882 ، وسیلة النجاة ،‌ 1423 ه ق ،‌ ص 213 ، م7 (742) )

آیت ا... تبریزی : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد بنابر احتیاط واجب باید بگوید. ( المسائل المنتخبه ، 1382 ، ص 113 ، م 308 ، توضیح المسائل ، 1383 ، ص 163 ، م 1080 )

آیت ا... خامنه ای : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید. (توضیح المسائل ، 1383 ، ص 144 ، م 1071 ، تحریر الوسیله ، 1408 ه ق ،‌ ج 1 ، ص 175 ، م 7 )

آیت ا... خوئی : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد بنبار احتیاط  باید بگوید. (توضیح المسائل ،‌ 1422 ه ق ، ص 183 ، م 1080 ، منهاج الصالحین ، ج1 ، ص 195 ،  م 648)

آیت ا.. سیستانی : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد احتیاط مستحب آن است که آنرا بگوید ولی باید به قصد قربت مطلقه باشد و قصد جزئیت نکند. (توضیح المسائل ، 1422 ه ق ، ص 216 ، م 1058 ، مسائل المنتخبه ، 1425 ه ق ، ص 150 ، م 311 )

آیت ا.. شبیری زنجانی : اگر پس از آن که پیشانی به زمین رسید بدن آرام گرفت ، پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود ، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد و این یک سجده حساب می شود هر چند ذکر سجده را نگفته باشد و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار به جای سجده برگردد ، روی هم یک سجده حساب می شود ، و اگر ذکر نگفته باشد ، باید بگوید. (توضیح المسائل ، 1383 ، ج 1 ، ص 252 ، م 1080 )

آیت ا... صافی گلپایگانی : در مواردی که سر بدون اختیار از محل سجده بر گردد و دوباره بدون اختیار به محل سجده می رسد، یک سجده محسوب می شود و نماز صحیح است؛ اما اگر می تواند بعد از برگشتن سر از محل سجده ، از فرود دوباره آن به مهر جلوگیری کند ، باید از برگشتن سر به سجده خودداری کند و آن را یک سجده به حساب آورد ( حتی اگر ذکر سجده را نگفته باشد ) و بعد از نشستن، دوباره به سجده برود و آن را سجده ی دوم خود حساب کند. (پاسخ کوتاه به 300 پرسش از احکام ، 1382 ، ص27 ، س 67 )

آیت ا... فاضل لنکرانی : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید. (توضیح المسائل ، 1384 ، ص 179 ، م 1091 ، عروة الوثقی مع تعلیقات ، ،13880 ،‌ج 1 ، ص 499 ،‌ م 14 (1622) )

آیت ا... گلپایگانی : اگر پیشانی از مهر بی اختیار برداشته شد و بی اختیار دوباره به سجده برگشت سجده تکرار نمی شود ، پس اگر برداشتن پیشانی قبل از استقرار ( یعنی قبل از اینکه مسمّای سجده محقق شود) باشد ، باید ذکر را بگوید و اگر بعد از استقرار و قبل از ذکر باشد بنابر احتیاط ذکر را به نیت قربت مطلقه بگوید (یعنی قصد جزئیت نکند) اما اگر قدرت بر نگه داشتن سر داشته باشد که دوباره به سجده نرود اگر قبل از استقرار است که هنوز سجده محقق نشده واجب است سجده را بیاورد و اگر بعد از استقرار باشد ، همان گذاشتن اول یک سجده حساب می شود پس می نشیند و اگر سجده ی اولی بوده ، سجده ی دیگری می آورد. و اگر سجده ی دوم بوده به همان سجده اکتفا می کند (هدایة العباد ، 1413 ه ق ،  ج1 ، ص 160 ، م 809 )

آیت ا... مکارم شیرازی : هر گاه پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود و برگردد، یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه، ولی اگر اختیاراً آن را بردارد اگر قبل از ذکر و از روی عمد باشد نمازش باطل است و الآ اشکال ندارد. (توضیح المسائل ، 1383 ، ص 180 ، م 960 ، العروة الوثقی ، مع تعلیقات ، 1386 ، ج1 ، ص 573 ، م14 )

آیت ا... نوری همدانی : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید. (توضیح المسائل ، 1383 ، ص 180 ، م 1072 )

آیت ا... وحید خراسانی : اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، روی هم یک سجده حساب شدن محل اشکال است، اگر چه یک سجده یقیناً آورده شده ، پس اگر ذکر نگفته باشد، بنبار احتیاط واجب به قصد آن چه به او امر دارد – اعم از واجب یا مستحب – ذکر را بگوید. (توضیح المسائل ، 1379 ، ص 392 ، م 1080 ، منهاج الصالحین ، ج2 ،‌ص 195 ، م 648 )